İlk oturumda TC. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’ndan Başkan Yardımcısı Sn. Dr. Celal Sami TÜFEKÇİ, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden Genel Müdür Yardımcısı Vekili Sn. Özcan BAŞOĞLU, Türk Havacılık Uzay Sanayii Genel Müdürü Sn. Prof. Dr.Temel KOTİL ve TR Uçuşa Uygunluk Belgelendirme Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Bilal EKŞİ tarafından gerçekleştirilen açılış konuşmalarına yer verilmiştir. Türkiye’de sertifikasyon alanında ihtiyaç duyulan alt yapı ve uzman eksikliğine değinilen konuşmalarda bu konulara ilişkin gerçekleştirilecek tüm iyileştirme, geliştirme faaliyetlerine yönetimsel ve kurumsal desteklerin sağlanacağına dair görüşler beyan edilmiştir. Özellikle havacılık başta olmak üzere emniyet kritik sistem geliştiren tüm sektör bileşenlerinin bu alanda yürüttükleri çalışmaların ne denli önemli bir amaca hizmet ettiği ve olası kazaların maddi manevi ne tür trajedilere neden olabileceğine dair vurgular yapılmıştır. Türkiye’nin yakın geleceğindeki hedeflerine ulaşabilmesi adına sertifikasyon konusunun üzerine durulması gereken ve ürünlerin, ekipmanların sertifikalandırılmasına dair eksikliklerin giderilmesi için yapılması şart olan tüm faaliyetlerin desteklenmesinin önemine değinilmiştir.

İlk oturumda aynı zamanda TR Uçuşa Uygunluk Faaliyet alanlarından ve sektörde üstlendiği vizyon/misyon katılımcılarla paylaşılmıştır. Türkiye’de Ürün Emniyeti ve Sertifikasyon alanında otoritelerce ve sektör firmalarınca yürütülen tüm faaliyetlerde aktif destek vermeye hazır olunduğu ve özellikle sektörün ihtiyaç duyduğu personel ihtiyacı özelinde uzman havuzu oluşturma, uzman yetiştirme gibi misyonlar üstlenildiği aktarılmıştır. Sistem Emniyeti, Tasarım Organizasyon Onayı, Ön Uçuşa Elverişlilik, Sürekli Uçuşa Elverişlilik, İnsan Faktörleri, Silah Sistemleri Sertifikasyonu, Yazılım ve Donanım Sertifikasyonu (DO178/ DO254 vb.), Sistem Mühendisliği, Güvenilirlik gibi özel alanlarda sektöre eğitim, danışmanlık ve iş ortaklığı çözümleriyle katkı sunabilecek TR Uçuşa Uygunluk alt yapısı hakkında bilgilendirme yapılmıştır.

Sempozyumun ilk günü ikinci oturumunda “Türkiye’de Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonu” konulu bir panel oturumu gerçekleştirilmiştir. TR Uçuşa Uygunluk Genel Müdür Vekili Sn. Yılmaz KOÇ moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde TC. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’ndan Sertifikasyon Müdürü Sn. Özden APAYDIN, Türk Havacılık Uzay Sanayii’nde Uçuşa Elverişlilik Müdürü Sn. Harun ÇAYKENARI, TUSAŞ Motor Sanayii’nden Uçuşa Elverişlilik ve Sertifikasyon Müdürü Sn. Bilal DEMİR panelist olarak katılım sağlamışlardır.

• Türkiye’de sertifikasyon kapsamında kurumlarınız tarafında yürütülen faaliyetler nelerdir? Bu faaliyetleri nasıl bir organizasyon ve süreç ile gerçekleştiriyorsunuz?
• Projelerde sertifikasyon özelinde yürütülen faaliyetlerde hangi standartları baz alıyorsunuz? Bu standartlar ile geliştirilen Hava Araçları için %100(!) Emniyet söz konusu mudur?
• Ürün Emniyeti ve Sertifikasyonu konularında çalışan profesyonellerin ne tür yetkinliklere sahip olması bekleniyor?
• Ürün Emniyeti ve Sertifikasyonu konularında Uzman eksikliklerini gidermek için ne tür çalışmalar yapılıyor?

Sorularına cevapların alındığı panel, panelistlerin sempozyuma dair genel değerlendirmeleri ve soru cevap seansı ile tamamlanmıştır.
Panelde üzerinde durulan en önemli husus uzman eksikliği ve geliştirme programları ihtiyacı olmuştur. Süreçlerin ve organizasyonların mevcut olduğu fakat bu yapılara entegre sertifikasyon uzmanlarının projelerde ihtiyaç duyulan sayılarda olmadığı tartışılmıştır. Bir diğer üzerinde durulan konu ise “Kabul Edilebilir Emniyet Seviyesi” kavramı olmuştur. Emniyet kritik sistem geliştirme süreçlerinde bir ürün ortaya koymak istiyorsak risklerin kabul edilebilir seviyede tutulması gerekliliğine değinilmiştir.

 
Üçüncü oturumda sektör temsilcilerinin özgün sunumlarıyla sempozyuma devam edildi. İlk sunumda Savunma Sanayii Başkanlığı’ndan Kalite-Test ve Sertifikasyon Daire Başkanlığı Sertifikasyon Müdürlüğü’nden Organizasyon Onayları Sertifikasyon Uzmanı Sn. Segah ÖZDEMİR “Emniyet İçin Etkin Tasarım Organizasyonu” başlıklı sunumunda TOYO tanımı, genel prensipleri ve emniyet ile olan ilişkisini aktardı. İkinci sunumda MET Aerospace Direktörü Sn. Tülay ÖZGÜL “Tasarım Altyüklenici Yönetimine Sertifikasyon Açısından Bakış ve Uluslararası Uygulamalar” başlıklı sunumunda yüklenici-altyüklenici tasarım organizasyon arayüz yönetimi, tasarım girdi-çıktı-kabul süreçleri, altyüklenici kontrol& takibi konularına değindi. Oturumun son sunumunda ise TR Uçuşa Uygunluk’ta Aviyonik Sistem Yazılım ve Sistem Mühendisliği Sertifikasyon Uzmanı olarak görev alan Sn. Alp Burç Bülent SÜRMELİ “RTCA DO-178C Uygulamalarında Vaka Çalışmaları” başlıklı sunumu ile emniyet kritik aviyonik yazılım geliştirme organizasyonları için durumsal farkındalık yarattı.

Sempozyumun ilk günü son oturumu olan dördüncü oturumda ilk sunumu gerçekleştiren TR Uçuşa Uygunluk’tan Emniyet Sertifikasyon Uzmanı Sn. Barış Berk ERDEM “Hava Aracı Kazaları Üzerinden Emniyetin Önemi” başlıklı sunumunda Emniyet çalışmalarının etkin ve sistematik bir şekilde yürütülmesiyle kazaların önüne nasıl geçilebileceğine dair örnekler sundu. Aynı oturumun ikinci sunumunda ise; ASELSAN’dan Kıdemli Mühendislik Uzmanı Sn. Oktay TÜFEKÇİ “Sistem Tasarımında Emniyet Analizleri” başlıklı sunumu ile Emniyet iyileştirmelerinin tasarım fazında teşhisinin önemine vurgu yaptı. Son sunum olan “Silah Entegrasyonu ve Sertifikasyonu” başlıklı sunumda ise TR Uçuşa Uygunluk’tan Silah Sistemleri Sertifikasyon Uzmanı Sn. Ömer Alper TERZİ askeri platformlarda silah sistemlerinin emniyetli kullanımı konusunda yürütülen standartlara değindi.

Sempozyumun ikinci günü olan 23 Kasım’da etkinlik ASELSAN, Türk Havacılık Uzay Sanayii, TUSAŞ Motor Sanayii firmalarından katılan sektör temsilcilerinin Hata Türü, Etkileri ve Kritiklik Analizi özelinde firma pratiklerini aktardıkları çalıştay ile başlatıldı.

 
İlk olarak ASELSAN’dan Güvenilirlik Mühendisi Sn. Hasan Esat ACAR ekipman, parça seviyesi yürütülen FMECA uygulamalarından bahsetti, ardından Türk Havacılık Uzay Sanayii’den Emniyet ve Güvenilirlik Mühendisi Sn. Murat Barış SARIGÜL sistem ve uçak seviyesi FMECA uygulamalarına ve altyüklenici FMECA’larının entegrasyonuna değindi. TUSAŞ Motor Sanayii’de Emniyet Lideri olan Sn. Seda ULUEKİCİ ise FMECA ile FRACAS (Hata Raporlama ve Düzeltici Aksiyon Alma Sistemi) arasındaki ilişkiyi aktardı. Çalıştay sırasında özellikle üzerine durulan konular ise FMECA’ların oluşturulma sürecinde kolektif bir bilincin ve katkının olması gerektiği ile saha verilerinin aktif olarak FMECA süreçlerinde girdi olarak kullanılması konuları oldu. Beşinci oturum olan bu oturum TR Uçuşa Uygunluk’ta Sistem Emniyeti ve İtki Sistemleri Sertifikasyon Uzmanı olarak görev yapan Sn. Müjdat ASLAN ‘ın Emniyet Analizleri ve Sertifikasyon süreçlerinde bilişsel olarak farkında olunması gereken “Yaşayan Doküman”, “Etnik Kuram ve Güç Mesafesi”, “Niteli Nicele Tercih Etme” gibi kavram ve yaklaşımlara vurgu yaptığı sunumu ile sona erdi.
Sempozyumun 6.oturumunda sektör sunumları ile devam edildi. Bu oturumun ilk sunumunu gerçekleştirilen THY Teknik AŞ.’den ARGE Aviyonik Sistemler Şefi Sn. Ahmet ARIDİL “Ekipman Tasarımında Sertifikasyon Süreçleri” başlıklı sunumunda sistem mühendisliğinde emniyet gereksinimlerinin belirlenmesi süreci hakkındaki görüşlerini katılımcılarla paylaştı. İkinci sunumda ise TR Uçuşa Uygunluk’tan Donanım Sertifikasyon Uzmanı Sn. Ali BİLGİN DO-254 bakış açısıyla aviyonik sistem tasarımına dair önemli noktaları “İlk Seferde Başarıyı Yakala” isimli sunumuyla aktardı.